Tarihinde ilk kez beş sporcuyla FIDE Dünya Kupası’na takılan satranç takımımız 8 Temmuz’da Rusya’nın Soçi kentinin yolunu tuttu. Kafilenin diğer üyelerine geçmeden önce tarihe geçen milli sporcuları hatırlayalım:
Genel Kategori
GM Mustafa Yılmaz (2630)
GM Emre Can (2569)
GM Vahap Şanal (2556)
Kadınlar Kategorisi
IM/WGM Ekaterina Atalık (2433)
WGM Betül Cemre Yıldız Kadıoğlu (2362)
Ekibin diğer üyelerini ise antrenörler (sekundant) GM Burak Fırat ve IM Oğulcan Kanmazalp, WGM Betül Cemre’nin eşi Ahmet Kadıoğlu ve bu etkinliği yakından takip etmek için özel basın kartıyla gruba son anda dahil olan bendeniz FM Selim Çıtak oluşturuyordu. Haritayı açtığınızda Sochi kentinin Türkiye için ulaşım açısından oldukça kolay lokma olduğunu düşünebilirsiniz fakat direk uçuşların iptali sebebiyle Moskova üzerinden yapılan aktarma sporcuların bir gününe mal olmuş, tüm kafileyi bitap düşürmüştü. Uzun yolculuktan sonra Sochi’nin doğa harikası Rosa Khutor bölgesine yerleşen kafilemiz dinlenmeye çekildi. 2014 Kış Olimpiyatları için özel olarak elden geçirilen bu bölge, şık oteller ve çeşitli ülke mutfaklarını sunan restoranlarla doluydu. Boş günlerde yeşillikler arasında yapılabilecek doğa yürüyüşlerini de hesaba katınca satranç oynamak için epey uygun bir yere geldiğimizi anladık. Rakiplerini günler öncesinden bilen oyuncularımız gayet iyi hazırlanmışlardı ve oldukça iyi bir performans ortaya koydular. Ülke genelinde belki de en fazla hayran kitlesine sahip genç ustamız Vahap Şanal zorlu geçmesi beklenen karşılaşmada Avustralyalı rakibi Bobby Cheng ile yenişemedi ve eşitlik bozma maçını kaybederek maalesef turnuvaya ilk turda kaybetti.
İlk tur eşleşmeleri ve sonuçları
GM Mustafa Yılmaz (2630) 1½ – ½ IM Noaman Omar (2367)
GM Emre Can (2569) 2 – 0 GM Darcy Lima (2526)
GM Vahap Şanal (2556) 1 – 3 GM Bobby Cheng (2552)
IM Ekaterina Atalık (2433) 2 – 0 WIM Anahi O. Verdezoto (2013)
WGM Betül Kadıoğlu (2362) 1½ – ½ WIM Mobina Alinasab (2317)
Şimdi gelin ilk raundun en hızlı galibiyetine göz atalım:
Alinasab,M (2317) – Yildiz,B (2362)
Sochi, 2021
1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fc4 Fc5 4.c3 Af6 5.d4 exd4 6.e5
6.cxd4 Fb4+ 7.Ac3 Axe4 8.0–0 Fxc3! varyantının Beyaz adına iyi sonuçlar vermediği bilinmektedir.
6…d5 7.Fb5 Ae4 8.cxd4 Fb6 9.Ac3 0–0 10.Fe3 Fg4 11.h3 Fh5 12.Vc2?!(D)
12…Fa5 Riskli planın başlangıcı. Beyaz, son hamlesiyle rok kanadı erlerinin dağılmasına müsaade ediyor.
13.0–0 Fxf3 14.gxf3 Ag5!? Yıldız, partiye devam etme gayretinde belli ki!
Modern teori şu şekilde eşitlik tavsiye ediyor: 14…Axd4 15.Fxd4 Vg5+ 16.Şh1 Fxc3 17.Fxc3 Vf5 18.fxe4 Vxh3+ 19.Şg1 Vg4+ 20.Şh1=
15.Şg2 Fxc3 16.Vxc3?!
16.bxc3 ile merkezi güçlendirmek daha iyiydi.
16…Ae6! Oyun öncesi çalışmalarda keşfedilen fikirler masada oynanınca daha da etkili olurlar çünkü hazırlıklı olan usta kendinden emin, doğru ve hızlı hareket eder.]
17.Fxc6 bxc6 18.Vxc6 Kb8 19.Vc3?(D)
19.f4 Vh4 (19…Kxb2? 20.f5) 20.Vxd5 Axf4+ 21.Fxf4 Vxf4 22.b3 Kfd8 sonrasında Siyah’ın harika oyunu vardır.
19…c5! Rakip şahın zayıflığından faydalanan dinamik tercih. Bundan böyle kontrol Siyah’tadır.
20.Kfd1 cxd4 21.Fxd4?
21.Kxd4 Axd4 22.Vxd4 Vd7 23.Kd1 Kfd8 Alinasab’ın mücadele için son şansıydı.
21…Af4+ 22.Şf1 Vd7 23.Va3 Kfc8! 24.Fc3 Vxh3+ 25.Şe1 Vxf3 26.Va6 Kc4(D) 0–1
Betül Cemre’den şık bir minyatür.
İlk etabı geçmeyi başaran tüm sporcular işlerinde daha da zorlaşacağını biliyorlardı. Betül Cemre Yıldız ve Emre Can kendilerinden daha yüksek rating’li sporcularla, Mustafa Yılmaz ve Ekaterina Atalık ise denkleriyle eşleşmişlerdi. İkinci tur yarışmacılarımız adına tam bir kâbus oldu. Oyunların kritik anlarına geçmeden evvel kısa bir özet geçmek gerekirse:
- Dünya Şampiyonluğu bulunan Çinli sporcu karşısında iki oyunda da üstün vaziyete geçen Betül bu karşılaşmalardan sadece yarım puan alabildi. Özellikle siyah taşlarla elde ettiği konumda tek bir hatalı tercihi yüzünden turnuvaya veda etmek zorunda kaldı.
-
Mücadelenin ilk partisinde kazanç konum elden eden Ekaterina Atalık, karşılaşmanın zaman darlığı yaşanan bölümünde kontrolü kaybederek rakibine kurtuluş fırsatı tanıdı. Düşünmek için fazla vakti olmayan her ustanın başına gelen kaza sporcumuzu da yaktı: Hesap hatası! İkinci oyunda Beyaz taşlarla uzun süreli baskı uygulayan Atalık’ın konumu hiçbir zaman tam puan için yeterli değildi.
-
Beyaz taşlarla mutlak galibiyet kovalayan Mustafa Yılmaz, başarılı bir açılış safhasının ardından kuvvetli bir atak elde etti fakat objektif olarak oyunu sürekli kiş ile eşitlikle sonuçlandırması gerekiyordu. Ertesi gün siyah taşlarla meşakkatli bir savunma yapması gerektiğini iyi bilen büyükustamız riske girerek eşitliği reddetti ve şansını fazlasıyla zorlayarak turu Ermeni rakibine hediye etti.
-
Seneler önce bu formatta final görmüş dünyaca meşhur Rus Andreikin karşısında harika bir mücadele ortaya koyan Emre Can tek bir hatanın kurbanı oldu. Genele bakıldığı zaman meslektaşından daha kötü oynamadığını rahatlıkla iddia edebileceğimiz İzmirli ustamız satrancın (ve de sporun) bazen ne denli acımasız olabileceği bizlere bir kez daha gösterdi.
İkinci tur eşleşmeleri ve sonuçları
GM Mustafa Yılmaz (2630) ½ – 1½ GM Haik M. Martirosyan (2632)
GM Emre Can (2569) ½ – 1½ GM Dmitry Andreikin (2724)
IM Ekaterina Atalık (2433) ½ – 1½ IM Pauline Guichard (2414)
WGM Betül Kadıoğlu (2362) ½ – 1½ GM Zhongyi Tan (2511)
Yilmaz,M. (2630) – Martirosyan,Haik M. (2632)
Sochi, 2021
Beyaz’ın atağı beslemek için birden fazla yolu vardır ancak maalesef bunlardan hiçbiri kazanç için kâfi gelmeyecektir. GM Yılmaz barış antlaşmasını derhal imzalamak istemiyor.
27.Kab1 Kb5 28.Vh6+ Şg8 29.Vg6+ Şh8 30.Vh6+ Şg8 31.Kxb5
31.gxh5? Kf7 32.Şh2 Kxb1 33.Vg6+ Kg7 34.Kxb1 Kxg6 35.Kxb7 Kg7–+
31…cxb5 32.Vg6+ Şh8 33.Vh6+ Şg8 34.Vxe6+? Cesaret departmanında 10 tam puan alan bu tercih objektif kriterler göz önüne alındığında sınıfta kalır. Mustafa, oyun sonrası verdiği röportajda Siyah’ın kilit hamlelerinden birini kaçırdığını belirtti.
34…Şg7 35.Kc1
35.Vxe5+ Ff6 36.Vxh5 Kh8 37.Vf5 Kxh4 38.d5 devamyolu mücadeleyi sürdürürdü.
35…Kf6 36.Vxe5 Fd6!(D)
Siyah’ı üstün bırakan yegâne tercih. Bu hamle mümkün olmasaydı Beyaz cesur davrandığı için ödüllendirilebilirdi fakat kendisi şimdi bambaşka bir senaryonun aktörü olmuştur. Ermeni büyükusta partinin kalanını hatasız oynayarak sonuca gider.
37.Vg5+
37.Vxh5 Fh2+! varyantın ‘püf noktası’dır. 38.Şf1 (38.Şxh2 Kxf2+ 39.Şg3 Vg2#) 38…Vh1+ 39.Şe2 Vxc1 40.Vg5+ Şf7 41.Vd5+ Şe7 42.Vb7+ Fc7–+
37…Kg6 38.Vf5 Kxg4+ 39.Şf1 b4 40.Vxh5 Kg6 41.Şe2 bxa3 42.Vxa5 Vb2+ 43.Vd2 Vb5+ 44.Vd3 Vh5+ 45.Şf1 Fh2 46.Şe1 Kg1+ 47.Şd2 Va5+ 48.Kc3 a2 49.Ve4 Vxc3+
0–1
Guichard,P. (2413) – Atalik,E.(2433)
Sochi, 2021
1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 d5 4.Ac3 Abd7 5.Ff4 dxc4 6.e3 Ad5 7.Fxc4 Axf4 8.exf4 Af6? Teori kitapları, oyunda olanlara mâni olabilmek adına 8…Ab6 hamlesinin üzerinde durmaktadır.
9.0–0 Fe7 10.f5! Er fedasından sonra a2–g8 çaprazı açılır ve taktik olanaklar Beyaz’ın lehine işler.
10…exf5 11.Vb3 0–0 12.Ag5(D)
12…b5!? Masa başında karşılaması oldukça zor bir kontra.
Atalık 12…c6 13.Axf7 Vxd4 14.Ag5+ Şh8 15.Kae1 ile devam eden pasif devam yolunu reddetmiştir.
13.Axb5?!
13.Fxf7+ Şh8 14.Fe6 Fa6 15.Ae2! (15.Af7+? Kxf7 16.Fxf7 b4=) 15…b4 16.Kfe1 sonrasında Beyaz’ın avantajı kesindir.
13…Kb8 14.Axf7 Kxf7 15.Fxf7+ Şf8 Parti birdenbire oldukça keskin bir yapıya büründü.
16.a4? Genç Fransız uzun bir düşüncenin ardından hatalı tercih yapıyor.
Şu varyant zorunluydu: 16.Vc4 Kxb5 17.Vxb5 Şxf7 18.Vb8 Fe6 19.Vxa7 Fd6 20.a4 Ag4! 21.h3 Vh4 sonrasında Siyah kötü durumda değildir.
16…a6 17.Kfe1 axb5 18.a5 Ka8
18…Vxd4 korku nedir bilmeyen analiz motorları için basit bir hamledir fakat pek az canlı d-hattını gönüllü olarak açar.
19.Vf3 Ka6 20.Fb3 Fd7 21.Vc3 Fd6(D)
Ekaterina Atalık sağlam tercihlerle vaziyetini onarmayı ve rakibin tehditlerini savuşturmayı başarmıştır. Beyaz’ın bekleme lüksü bulunmadığı için oyunu daha da karıştırmayı deniyor.
22.Fa2 Ae4 23.Vb3?
23.Vh3 Kxa5 (23…h6? 24.Vb3 Vf6 25.Vg8+ Şe7 26.f3= Ka6 için h6–noktasının kullanım dışı olması büyük fark yaratırdı!) 24.Vxh7 Vf6 25.Fd5 Fb4 26.Kxa5 Fxa5
23…Vf6 Yunan Hediyesi’ teması işe yarardı fakat süreleri bir hayli azalan iki savaşçı için uzun ve keskin hesap yapmak artık olası değildi. 23…Fxh2+! 24.Şh1 (24.Şxh2? Vh4+ 25.Vh3 Vf4+ 26.Şg1 Vxf2+ 27.Şh1 Kh6–+) 24…Fe6 25.d5 Vh4 26.Kxe4 fxe4 27.dxe6 Fg3+ 28.Şg1 Fxf2+ 29.Şf1 Vf4–+
24.Vg8+ Şe7 25.Vxh7 Şd8?! Sağlam oynama arzusu ve zaman darlığı bir kez daha sahnede.
25…Kxa5! 26.Fd5 Kxa1 27.Kxa1 Vxd4–+
26.Fd5 c6 27.Fxe4 fxe4 28.Kxe4(D)
Açılıştaki kaba hatasını iki piyon toplayarak telafi eden Guichard mücadeleye denge getirmek üzere.
28…Şc7 29.Vg8 Şb7 30.h3 Ka8 31.Vb3 Kf8 32.a6+ Şa7 33.Ve3 Vd8?!
33…Vf7! 34.d5+ c5 35.b4 Vxd5 36.Kc1 Kc8 Siyah’ın kazanma şansı devam ederdi.
34.d5+ c5 35.b4 Vb6 36.Ke7!(D)
Zaman kontrolüne dört hamle kala mücadele çığırından çıkmıştır.
36…Kd8??
36…Fxe7 37.Vxe7 Kd8 38.bxc5 Vf6 devamında bilgisayar vaziyeti ‘eşit’ olarak değerlendirse de yorumcunuz olarak “Üç sonuçludur.” demekle yetineceğim.
37.Kxg7 cxb4 38.Vxb6+ Şxb6 39.a7+– Ff5 40.Kf7 Fe4 41.Kd7! Kazancı sağlayan tek yol. Satranç oyuncularınca ‘uğursuz’ olarak etiketlenen 41. hamle.
41…Ka8 42.Kxd6+ Şc5 43.Kc6+ Şxd5 44.Kb6 Şc5 45.Kb8 b3 46.Ka5 1–0
Eleme formatı epey ilginç ve zorlu bir turnuva disiplinidir. Formunda olan oyuncuların peş peşe maçlar kazanarak haftalarca mücadelenin içinde kalması kaçınılmazdır. İşleri yaver gitmeyenler ise şehirden erken ayrılırlar. Takım arkadaşlarını yalnız bırakmak istemediği için seyahatini üç gün daha uzatan Vahap Şanal ve yaptırdığı COVID testi (negatif çıkmasına rağmen) uluslararası standartlara uygun olmadığı için eşinin yanında birkaç gün daha kalması zorunlu hale gelen Ahmet de kısa maceranın bitişini yerinde görmüş oldular. Böylelikle gidiş yolculuğundan hep birlikte olan kafile dönüş uçağında da eksiksiz bir biçimde hazırdı. Takım ruhu dedikleri bu olsa gerek.
