6 Şubat tarihli depremlerde yıkıma uğrayan kentlerde alelacele “yeniden inşa” faaliyeti başladı. Enkazlar hızlıca kaldırılıyor, yıkım-taşıma-boşaltma faaliyetleri denetimsiz biçimde sürdürülüyor, çok sayıda zararlı kimyasal havaya, toprağa ve suya karışıyor. Doğal değerlerimizin telafisi mümkün olmayacak ölçüde tahribata uğrayabileceği, deprem bölgesinde başta insanlar olmak üzere tüm canlıların ikinci bir yıkım yaşayabileceği öngörülüyor.
Kent, ekoloji, hayvan hakları, meslek örgütleri ve sendikalar, depremlerin ardından yaşanabilecek kimyasal tehlikeye karşı bir uyarı metni hazırladı. 77 örgütün imzaladığı, doğanın ve toplum sağlığının korunması için yapılması gerekenlerin sıralandığı metin “Kimyasal tehlikeye, ekolojik yıkıma karşı uyarıyoruz!” başlığıyla yayımlandı. Paylaşıyoruz.
Depremin ilk anından itibaren meslek odalarının, STK’ların ve ekoloji örgütlerinin sürekli uyarıda bulunduğu rastgele hafriyat dökümü ve asbest tehlikesi artık halk sağlığını, bütünüyle ekosistemi doğrudan tehdit eder bir hale gelmiştir.
Seçimin yaklaşmasıyla birlikte hızlıca kaldırılmaya çalışan enkazlar, sulama çalışması yapılmadan, üstü açık kamyonlar ile taşınmaktadır. Yıkım, taşıma ve boşaltma esnasında havaya, toprağa ve suya çok sayıda zararlı kimyasal karışmaktadır. Enkaz kaldırma çalışmalarına katılan işçilerin başta asbest riski olmak üzere, tehlikeli kimyasallara karşı koruyucu ekipman kullanmadığını, çevrede bulunan insanlara uyarı yapılmadığını, yeterli önlem alınmadığını biliyoruz.
Depremzedelerin yaşam alanlarına, sulak alanlara, dere yataklarına, zeytinliklere ve tarım arazilerine dökülen hafriyatların oluşturduğu risk, başta insanlar olmak üzere tüm canlıların ikinci bir yıkıcı durum yaşanmasına neden olacaktır. Enkaz kaldırma ve moloz döküm süreciyle ilgili ortak taleplerimiz, yapılması gerekenler:
- Depremden önce ve sonrasında belirlenmiş hafriyat depolama yerleri dışındaki tüm döküm işlemleri acilen durdurulmalıdır. Belirlenen alanların ise listesi ve konumları kamuoyuna açıklanmalı, TMMOB, kent/ekoloji örgütleri ve yerel temsilcilerin bu alanları denetlemesine izin verilmelidir. Çok sayıda kimyasal içeren enkaz atıkları, tehlikeli atık depolama şartlarını karşılayan, sızdırmazlığı sağlanmış depo alanlarında tutulmalıdır.
- Enkaz kaldırma işlemleri sulama yapılarak, işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından gerekli önlemler alınarak sermaye odaklı değil ekolojik dengeyi koruyan, emekçilerin hayatını koruyacak bir biçimde yapılmalıdır.
- Yıkılan ve hasarlı evlerin asbest ve başkaca tehlikeli madde içerip içermediğine dair envanter kamuoyu ile paylaşılmalıdır.
- Asbest ve tehlikeli kimyasal içeren hafriyatlar bilimsel yöntemler ile ayrıştırılıp bertaraf edilmeli, yaşam döngüye zarar vermeyecek biçimde depolanmalıdır.
- Çevre, şehircilik ve iklim değişikliği bakanlığı başta olmak üzere, enkaz kaldırma ve döküm çalışmalarından sorumlu kamu kurumları ile ekoloji örgütleri, meslek odaları, kent konseyleri, sendikalar vb. yerel tüm öznelerin içinde olduğu şeffaf işleyen ortak koordinasyonlar kurulmalıdır.
İmzacı kurumlar: Asbest Söküm Uzmanları Derneği, Aydos Ormanı Savunması, Artur Çevre Platformu (ARÇEP), Antalya Vegan Platformu, Atakent Kadın Meclisi, Ayvalık Tabiat Platformu, Bakırtepe Çevre Platformu, Başka Bir Hayat Diliyorum Derneği, Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası Genel Merkezi (BTS), Burhaniye Çevre Platformu (BURÇEP), Burak Özgüner Hayvan Hakları Çalışma Merkezi (BURHAK), Bursa Su Kolektifi, Büyük Menderes İnisiyatifi (BMİ), Çepeçevre, Çevre Haberleri Ajansı (ÇHA), Çeşme Çevre Platformu, Datça Demokrasi Platformu, Doğanın Çocukları, Deneye Hayır Derneği, Dört Ayaklı Şehir, Divriği Yaşam ve Doğa platformu, Ekoloji Birliği, Ekoloji Politik, Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP), Fenerbahçe Kalamış Dayanışması, Gaia Dergi, Gazhane Çevre Gönüllüleri , Göztepe Kooperatifi, Gökova Ekolojik Yaşam Derneği, Haliç Dayanışması, Halkevleri Ekoloji ve Kent Çalışmaları, Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM), Hayvanlara Adalet Derneği, Haydarpaşa Dayanışması, Hayvan Özgürlüğü İnisiyatifi, İklim Adaleti Koalisyonu, İkizdere Dernekler Federasyonu, İzmir Yeşil Gelecek Derneği, İkizköy Çevre Komitesi, Kadıköy Kent Dayanışması, Kadıköy Kooperatifi, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, KAYY-DER Kültür Derneği, Kızderbent Savunması, Kuzey Ormanları Savunması, Kuzguncuk Kooperatifi, Kuşadası Çevre Platformu, Marmaris Ekolojik Mücadele Komitesi, Maltepe Kooperatif Girişimi, Malatya Çevre Platformu, MAYADER Mahalle Yaşam Derneği, Mezopotamya Ekoloji Hareketi, Munzur Koruma Kurulu (DEDEF), Muğla Çevre Platformu, ODTÜ çevre topluluğu, Polen Ekoloji, Sarıyer-Büyükdere Gıda topluluğu, Samandağ RES Karşıtı Mücadele, Sivas Konfederasyonu Çevre ve Ekoloji Komisyonu (Sivkon), Tarlabaşı Dayanışma, TMMOB Şehir Plancıları Odası (ŞPO), Türk Tabipleri Birliği (TTB), Türkiye Vegan Derneği (TVD), Validebağ Direnişi, Validebağ Savunması, Validebağ Gönüllüleri, Van Çevre Tarihi Eserleri Koruma Araştırma Ve Geliştirme Derneği (VAN ÇEVDER), Veganizm Özgürlüktür Platformu, Uluslararası Çevre Gazetecileri Derneği (UÇE), Yaşam ve Dayanışma Yolcuları, YerDeniz Kooperatifi, Yeryüzü Ekoloji Kolektifi, Yeni Foça Forum, Yeşil Sol İklim Krizi Çalışma Grubu, Yeşil Direniş Ekoloji ve Yaşam Gazetesi, Yunuslara Özgürlük Platformu.
