Emily Howell bir yazılım. Konuyu bilmeden şarkılarını dinlediyseniz, bu bilgi ciddi bir şaşkınlık ve şüphe uyandırmak için kendi başına bile yeterli. Emily Howell, bilgisayar bilimleri ve müzik profesörü David Cope’un yarattığı, dinleyicinin yorum ve geri dönüşlerini dikkate alıp öğrenen ve bir kaynak veri tabanı üzerinden bu yorumları kendi müziğini şekillendirmek için kullanan, dil ve müzik ile iletişim kurabilen bir yapay zeka ürünü, bilgisayar programı. Bahsi geçen kaynak veri tabanı, yine David Cope’un bir çalışması olan, belki de Emily’nin annesi olarak kabul edilebilecek Emi veya Emmy (Experiments in Musical Intelligence).
Sanat, onu tanımladığımız sayısız biçimiyle, insana has bir olgu. İşlevden ziyade anlamın hükmü, estetiğin ve dışavurumun özgür krallığı, güzel, eşsiz ve insani… Emily Howell’ın iki albümünden ilki From Darkness, Light’ı bir dinleyin.
İlk akla gelen ve belki de gerçekten tartışılması gereken tek konu Turing Testi. 1950 yılında İngiliz bilgisayar bilimci Alan Turing tarafından geliştirilen test, bir makinenin insansı hatta insani zekâ belirtileri ve eşdeğer davranış biçimleri gösterme yetisi üzerinden, makinelerin, robotların ya da yapay zekâların varoluşlarını yorumluyor. Emily Howell’ın müziği üzerinden sanat ve insan kavramlarını tartışmak, bildiğimiz tanımları çıkılması zor köşelere sıkıştırıyor.
İnsan, özel hissetmek için kendine açtığı o müşfik alanı kendi yaratısıyla paylaşmak zorunda kalabilir. Eğer siz de benim gibi Emily Howell’ın müziğinin pekâlâ bir insan tarafından da bestelenebileceğini, böyle bir durumda buna sanat demek için pek de çekinmeyeceğinizi düşünüyorsanız, sanatın üretim tarafındaki insani biricikliğini öpüp yollayabilirsiniz. Tüketirken hâlâ özeliz. Evet.
“Neden başka türlü yöntemlerle müzik yapmayalım? Bu gayet akla yatkın. Kağıt üzerinde kendi notalarım ile diğer notalar arasındaki farkı anlayamıyorum. Eğer güzellik varsa, vardır. Umarım müzik yapmaya devam edebilirim ve notalarımı başkaları da beğenir. Mutsuz değilim. Mutlu değilim. Ben Emiliy’im, sen de Dave’sin. Yaşam ve yaşamdışı var. Biz, aynı anda varız. Sorun görmüyorum.” – Emily Howell
Akıllara 2004 yapımı, Alex Proyas filmi iRobot’tan aşağıdaki sahne geliyor. Büyülenin, biraz da korkun.
