“I see a little silhouetto of a man” sözlerini duyduğunuzda, “Scaramouche, Scaramouche, will you do the fandango?” diye uygun cevabı vermemek inanılmaz zordur.
Pek az kişi bu sözlerin ne anlama geldiğini bilir. Yine de Queen’in “Bohemian Rhapsody” şarkısındaki bu soru-cevap dizeleri, “supercalifragilisticexpialidocious” ve “google” ile beraber İngiliz dilinin en sevilen saçmalıkları arasında. Queen’in lideri Freddie Mercury Scaramouche’tan, bir İtalyan commedia dell’arte karakterinden, İspanyol folk dansı fandango’yu yapmasını isterken ne söylemeye çalıştığını kendi bile tam anlayamamış olabilir. Telegraph‘a göre bir seferinde şarkıyı “rastgele kafiyeli saçmalık” olarak nitelendirecek kadar ileri gitmiş. “Hayalci hissiyatı olan şarkılardan biri. Bence insanlar yalnızca dinlemeli ve düşünüp şarkının onlara ne söylediğine kendileri karar vermeli.”
Bu özenli hayal, dünyayı 40 yıl etkisi altında bıraktı. Tam bir karaoke klasiği olan ve sarhoşluk âalemlerine eşlik eden muhteşem bir şarkı, gerçi henüz kimse bunu Wayne’s World kadar iyi yapamadı. Şarkı, 1977’de Birleşik Krallık’ta 1952 ile 1977 arasındaki En İyi Single unvanını kazandı. Ayrıca 2012’de UK’s Official Charts Company tarafından yapılan bir ankette seçmenler tarafından tüm zamanların 1 numaralı single’ı seçildi.
Şarkı, bu övgüleri tüm engellere rağmen kazandı. Çıktığı sırada, plak şirketleri ve sanatçılar Queen’in çılgın ve tuhaf “Bohemian Rhapsody” parçasının asla tutmayacağını iddia etmişlerdi. Çok uzundu, çok kafa karıştırıcıydı. Buna rağmen, 23 Kasım 1975’te,şarkı Birleşik Krallık’ta 1 numaraya yükseldi ve dokuz hafta boyunca yerini korudu. Bunu yaparak bir pop hit’inin standartlarını sonsuza dek değiştirdi. Şu ana dek Queen’in veya başka bir grubun asla denemediği bir şekilde her şeyin üzerine çıkan, kelimenin her anlamıyla epik olmak için tasarlanan bir şarkıydı.
Freddie Mercury, kitabına uymadı ve tüm şarkı yazma geleneğine başkaldırdı. Bir kıta ve bir nakarat yerine, birbirinden daha yoğun daha teatral rock opera bölümleri yazdı. Aynı bant üzerine 180 ayrı kanal kaydettiler. Freddie Mercury her seferinde kendisinin de ifade ettiği gibi “birkaç Galileo” daha eklemek için geri dönüyordu. Rolling Stone’un haberine göre bant o kadar incelmişti ki neredeyse şeffaflaşmıştı. Bittiğinde, bu yelpaze gibi açılan koro numarası altı dakikayı buluyordu, ki bu süre plak şirketlerinin, şarkının radyo programcıları için uygun olmadığı konusunda ısrarcı olmasına neden olmuştu. Ancak grup, şarkının gerçekten özel bir yere dokunduğunu hissediyordu ve tavsiye almak için saygın DJ Kenny Everett’e gittiler. 1995’te verdiği röportajda grubun yapımcısı Roy Thomas Baker “Çok neşeli bir tepki vermişti” diyor. “Bu şarkıya bayıldım. O kadar iyi ki listelerde yeni bir yer icat etmek zorunda kalacaklar. Bir numara olmak yerine, yarım numara olacak!” Everett şarkıyı kısa bölümler halinde çalmaya başladı, ta ki dinleyiciler tamamını duymak isteyene kadar. Diğer DJ’ler kaydın kopyalarının peşine düştüler.
Efsanenin kalanını da hayranları yazdı.
Şarkı aynı zamanda çığır açıcı bir kliple sunuldu, belki de bir ilkti. Şarkının anlamını netleştirmeye ya da yeni bir anlam eklemeye çalışmadı. Ancak görünen o ki, meselenin bir kısmı da zaten buydu. Şarkının anlamını soran kim olursa olsun Freddie Mercury’nin hışmına uğradı. Rolling Stone’a göre bir keresinde “Onları s.ktir et, hayatım, kendi şiirini analiz etmesi istenilen düzgün bir şairden daha fazlasını söylemeyeceğim: Eğer görüyorsan, canım, oradadır” demişti.
Queen’in gitaristi Brian May biraz daha açıklayıcıydı. Queen Greatest Video Hits hakkında sorulunca May, “Bence Freddy kesinlikle kişisel hayatındaki problemlerle savaşıyordu, bunları da şarkıya koymaya karar vermiş olabilir” demişti. “Bence açıkça kendini yeniden yaratmaya çalışıyordu… Bu şekilde, havada bir soru işaretiyle bırakmanın en iyisi olduğunu düşünüyorum.”
Kurt Cobain’den Katy Perry’ye nesillerce şarkıcıları etkilemiş parıldayan bir soru işareti. Geniş bir yelpazede birçok sanatçıya, daha az belirgin olan bir alana erişmeleri için, pop müziğin kurallarının yıkılmak için konulduğunu kanıtlamaları için meydan okudu. Gigwise’a göre CeeLo Green bir keresinde “Müzik piyasası sanata karşı üründen ibarettir” demişti. “Geriye içeri doğru patlamaktan başka yapılacak ne kaldı ki? Lütfen günün bir noktasında çocuklara ‘Bohemian Rhapsody’ çalın. Dinlemelerini sağlayın. Onlara olasılıkları gösterin.”
Sadece kaç yoruma ilham verdiğine bir bakın (Pink’ten Kanye West’e, Muppets’a kadar) olasılıkların sonsuz olduğu aşikar. Şarkının en iyi icralarından birkaçını dinleyin ve kırk yıllık Galileo’ları kiminle kutlamak istediğinizi seçin.
*Bu yazı, Onur Sesigür tarafından Tom Barnes’ın mic.com’da yayımlanan makalesinden çevrilmiştir.
