Muğla’nın Milas ilçesinin İkizköy Mahallesi’nde maden için istimlak edilen alandaki Akbelen Ormanı’nı dört yıldır savunan köylüler, 24 Temmuz sabahında jandarmalar, TOMA’lar ve kesim ekipleriyle karşılaştılar. BBC Türkçe’ye konuşan köylüler ve direnişçiler, kesimlerin ikinci gününde daha da hızlandığını söylediler. Ağaç kesimini durdurmak isteyenler kolluk kuvvetlerinin sert müdahalesine uğradılar.
2019’da köylülere gönderilen ihbarnamede topraklarını Limak ve İçtaş’a satmaları söyleniyordu. Bölge Yeniköy-Kemerköy termik santrallerine yakıt sağlıyordu, proje sahibi şirketlerin amacı da yakıtı sağlayan linyit madeni sahasının genişletilmesiydi. Köylüler topraklarını şirketlere bırakmamasına rağmen ağaç kesme girişimleri başladı.
Köylülerin dayanışması, 16 Temmuz 2021’de nöbete dönüştü. Akbelen Ormanı’nın Yeniköy-Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret AŞ’nin termik santrallerine kömür sağlaması için kesilmesinin istenmesinin ardından nöbet tutmaya başladılar. Bölge sakinleri ağustos ayında çıkan orman yangınlarının bölgeye sıçrama ihtimali de bahane edilerek yüzden fazla ağacın kesildiğini belirtiyor. Direnişle birlikte yasal mücadeleye de başlayan köylüler açtıkları davada aradıklarını bulamadıklarını söylüyor: “10 Ağustos sabahı darp edildik, ana yolun kenarına atıldık, jandarma bir hafta kadar köyden gitmedi… Bu jandarma müdahalesiyle ilgili şikayetçi olduk, davada karar bir ay önce geldi, jandarma için verilen hapis cezası sonra para cezasına çevrildi.”
1 Mart 2022’de yayımlanan yeni bir genelgeyle Türkiye’de zeytinliklerin maden projelerine açılmasının önü açılmıştı. Daha sonra ağaç katliamının durdurulmasıyla ilgili alınan mahkeme kararı Kasım 2022’de kaldırılmıştı. Bu kararın ardından Akbelen’de YK Enerji yirmiden fazla zeytin ağacını sökmüş, buna direnen iki kişi de gözaltına alınmıştı.
Geçen pazartesi sabahın erken saatlerinde Orman Müdürlüğüne bağlı ekipler, jandarma ve TOMA eşliğinde Akbelen Ormanı’na giriş yaptı. Amaç Limak Holding ve İçtaş Holding ortaklığıyla kurulan YK Enerji’ye bağlı iki termik santrale yakıt sağlayacak kömür çıkarmak üzere ağaçları kesmekti. Bölge sakinleri olay yerine gelerek ağaç kesimini önlemek istedi. Köylülere göre ağaç kesimi ekolojik açıdan problemli olduğu kadar hukuksuzdu da. Anayasaya, 2005’te alınan emsal AİHM kararına ve Muğla 1. İdare Mahkemesi’ndeki halen devam davaya rağmen başlayan kesim çalışmalarının dayanağı olarak Kasım 2020’de Tarım ve Orman Bakanı tarafından bizzat imzalanmış ve 740 dönümlük ormanlık alanda YK Enerji’ye kömür madeni işletme izni veren bir karar gösteriliyor.
Protestoların ikinci günü İkizköylülere destek vermeye çevre sakinleri ve hak savunucuları da geldi. Direnişçilerin kalabalığı arttıkça jandarmanın müdahelesi de sertleşti. Jandarmanın ilk iki günkü sulu ve coplu müdahelesi üçüncü gün yerini biber gazı ve gaz fişeğine bıraktı. Sosyal medyaya yansıyan bir habere göre jandarma, alanda çekim yapmak isteyen gazeteci Kazım Kızıl’ın kayıt almasını önlemeye çalıştı, yakın mesafeden gözüne biber gazı sıktı. Gazeteciler hakkında yasak alana girmek suçundan işlem yapıldı. Milletvekillerinin bulunduğu alana biber gazı sıkan jandarma bir yurttaşa da yumruk attı. Güvenlik güçlerinin müdahelesi sonrası direnişçiler oturma eylemi başlattı.
Protestoculara destek olmak için bölgeye gitmeye çalışan Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras ve beraberindeki ekibin de yolu kesildi. Aras’ın iddiasına göre çevre illerden gelen vatandaşların İkizköy’e girişini engellemek için polis sık aralıklarla kimlik kontrolü yapıyor.
Direnişçiler, 27 Temmuz’da bir basın açıklaması yayınlayarak TBMM bünyesinde temsil edilen muhalefet partilerini göreve çağırdı: “Akbelen Ormanı savunması iki yılı geçen savunmasıyla ülkemizde bir semboldür. Akbelen düşerse yarın Kaz Dağları, Karadeniz, Sinop, Akkuyu, Kırklareli düşer… Ayrıca, TBMM’de oturum için ihtiyaç olan milletvekili sayısının onda birinin bile mücadelede bizimle birlikte olması, devlet–Limak ortaklığıyla devam eden bu yok edişin önünde durmamızı sağlar… Tüm muhalefet partilerini, il, ilçe örgütleri ve tüm milletvekillerinin salt çoğunluk halinde konfor alanlarını terk ederek bizlerle birlikte gerekirse ağaçlara sarılarak, TOMAların önünde durarak bu yok edişe aktif eylemsellikle dur demeye davet ediyoruz.”
Köylüler, direnişleriyle ilgili gelişmeleri duyurdukları internet sitesi üzeriden taleplerini de paylaştı:
- Akbelen Ormanı’nda kömür madenciliği için verilen izin iptal edilsin.
- Kömür madeni genişletmesi durdurulsun.
- Şirket tarafından köylüye toprağını satması için yapılan baskı engellensin.
- Bu toprakların kadim varlığı ölmez ağaç zeytine yönelik, sökmek, taşımak dahil her tür müdahale durdurulsun.
- Bilime ve hukuka aykırı bilirkişi raporları ile bağımsız olması gereken mahkemelerin baskı altına alınması engellensin.
- Akbelen Ormanı’nı ve yaşamı savunanlara yönelik haksız suçlama ve davalar düşürülsün.
Tercihini onurlu ve doğal yaşamdan yana kullanan direnişçiler karşılarında rant düzeninin gardiyanlarını buluyor. Ege ve Akdeniz’de orman yangınları sürerken ve iklim krizi günbegün hayatımızı daha yaşanılmaz hale getirirken Türkiye Yüzyılı’na yakışan da böyle bir başlangıç oluyor. Üstelik bahsi geçen termik santraller Türkiye’deki enerji ihtiyacının yalnızca yüzde birini karşılıyor. Gazetecilerin haber yapması neden engelleniyor? Direnişçilerden Nejla Işık’ın hatırlattığı üzere, ülkeyi yönetenlerin de yanıtlaması gereken bir soru kalıyor geriye: “Niçin köylünün karşısına askeri dikiyor devlet?”
Kaynaklar: BBC Türkçe, Evrensel, İkizköy Direniyor
Size ihtiyacımız var. Buraya kadar geldiyseniz, hatırlatmak boynumuzun borcu. Türkiye gibi geleceği ziyadesiyle belirsiz bir ülkede, elimizden geldiğince nitelikli yayıncılık yapmanın imkanlarını araştırıyoruz. Güvenilirliğini küresel ölçekte yitirmiş medya alanında hâlâ iyi işler çıkarılabileceğini göstermek istiyoruz.
Bağımsız yayıncılığı desteklemeniz bizim için çok değerli. vesaire’nin dağıtımının sürekliliğinin sağlanmasında ve daha geniş kesimlere ulaşmasında okurlarımızın üstlendiği sorumluluk özel bir anlam taşıyor. vesaire’yi tek seferliğine veya düzenli desteklemek için patreon sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
