Eğer bugünlerde yolunuz Tophane’ye düşerse, Tophane-i Amire’deki Devrim Erbil sergisine uğramadan geçmeyin. Sergi, çağdaş resmin Türkiye’deki önemli temsilcilerinden Devrim Erbil’in elli yıllık resim uğraşının bir panoramasını sunuyor. Proje koordinatörlüğünü Durdu Bulduklu, küratörlüğünü ise Beste Gürsu’nun yaptığı sergide ressamın sanatının doğrultusunu örnekleyen farklı dönemlerden resimler bir araya getirilmiş. Daha çok İstanbul resimleriyle tanınan ressamın mezuniyet resmi Meyve Toplayanlar gibi farklı yapıtları, ayrıca daha önce hiç sergilenmemiş resimleri ile kilim ve halı uygulamaları da sergi kapsamında yer alıyor.
Benim gibi, daha önce Erbil’in resimlerini yan yana görmemişseniz şaşkınlığa kapılmanız olası. İstanbul’un stilize “portrelerindeki” ince işçilik izleyeni soluksuz bırakmak için yeterli. Fakat Devrim Erbil’in resimlerine bakarken çok daha fazlası yavaş yavaş gözünüzün önünde açılıyor. Bu resimlerin her birindeki geometrik örüntüler çoğu İstanbul’a dair bir “hissiyatın” tekrar eder gibi gözüken ama bir yandan da çok kişisel bir boyutunu yansıtıyor. Geometrik olması, kişisel olmasını engellemiyor. Bu tekrar eden yapılar aynı zamanda İstanbul’un kimliğini oluşturan yapıtaşlarına işaret ederek bakanda bir nevi sonsuzluk hissini besliyor. Zamanın ötesindeki bu resimler, yine de renk kullanımlarıyla “özünde” derinlemesine mavi olan İstanbul’un farklı zamanlarını imliyor denebilir.
Bu resimlerde İstanbul’a ayrıcalıklı bir konumdan, tepeden bakıyoruz. Bu belki de ilk anda bizim yaşadığımız, soluduğumuz İstanbul imgesine tekabül etmiyor. Soyutlanan kentin kirliliğinden arındırılmış romantik imgesi onu her zaman pazarlanabilir kılma riskini taşısa da, karşı konulması zor. Eğer şehre kızılötesi gözlüklerle bakabilseydik, belki de bu çizgileri görecektik. Bu anlamda Erbil’in yoğun kırmızısının, turuncusunun “gerçeği” yansıttığını bile söylemek mümkün. Bir yandan da, sarı İstanbul inşaat hâlinde, toz toprak içinde bir kent, Ayasofya’nın rengârenk resmedilişi ise yapının birçok kültüre tanık olmuş tarihi olarak okunabilir.
Erbil’in kuşları birer yaprak ya da dalga, şehir görünümleri ise yağmur damlalarını andırıyor. Bu resimler hareket ve ritimle tanımlı. Erbil’in sanatının 50 yılını yansıtan Akademi’de 50 Yıl sergisi 15 Kasım Pazar gününe kadar Tophane-i Amire Kültür ve Sanat Merkezi’nde görülebilir.
Fotoğraf: Devrim Erbil. İstanbul, Galata ve Aşk (2014) (detay).
